Zrozumieć czas naświetlania. Trzeci tekst o podstawowych parametrach w fotografii.

czas naświetlania

To kolejny tekst z serii dla początkująych fotografów, w którym zdradzam zawiłości czasu naświetlania.   Poprzednio pisałem o tym, czym jest przysłona i wartość ekspozycji. Bo właśnie dla nas fotografów ekspozycja, czyli naświetlenie zdjęcia, jest bardzo ważna. W większości poradników dotyczących fotografii, mówi się o tzw. Trójkącie ekspozycji. Na który składa się: ISO, przysłona i czas naświetlania. Dlaczego? Ponieważ te trzy parametry decydują o tym ile światła dopuścimy na matrycę i przez jaki czas. Są wzajemnie od siebie zależne i może dlatego mówi się o trójkącie ekspozycji. Dzisiaj pora na czas naświetlania.

Zamrozić ruch, czy go rozmyć?

Właściwie podejście do czasu naświetlania, można oprzeć o to pytanie. Bo czas naświetlania w aparacie odpowiada za to, na jak długo pozwolimy światłu wpadać na matrycę, tym samym naświetlać nasze zdjęcie. Aparat daje nam możliwość kreatywnego wykorzystania tego zjawiska. Bo możemy np. chcieć pokazać sportowca w kulminacyjnym momencie, zamrażając jego ruch krótkim czasem naświetlania albo możemy go rozmyć, wzmacniają wrażenie ruchu, wręcz tworząc iluzję szybkości. Przykłady poniżej lepiej pokazują na czym polega rozmycie i zamrożenie ruchu.

czas ekspozycji zamrozony ruch

Czas naświetlania 1/1000s

czas ekspozycji rozmyty ruch

Czas naświetlania 1/160s panoramowanie za rowerzystą

Jak mierzyć czas naświetlania?

To nie będzie zbyt skomplikowane. Bo czas naświetlania mierzy się w ułamkach sekund lub w całych sekundach. Przyjmuje wartości od najdłuższych, czyli 30 sekund (w aparacie mamy możliwość jeszcze dłuższych czasów naświetlania po wybraniu funkcji B – bulb. Dzięki temu możemy trzymać otwartą migawkę tak długo jak tylko chcemy, to jest przydatne w fotografii nocnej i gwiazd ale też fotografii krajobrazowej), do bardzo krótkich jak 1/4000 sekundy lub 1/8000 sekundy (w zależności od aparatu). W aparacie nie wyświetla się ułamek, tylko pełna wartość. Czyli zamiast 1/4000s widzimy 4000, warto o tym pamiętać.

Jakie są wartości czasu naświetlania ?

To teraz przejdźmy do konkretów, czyli jakie są wartości czasów naświetlania, już o nich wspomniałem w poprzednim akapicie. Przyjmują wartości ułamków sekund lub pełnych. W aparacie możemy czas naświetlania wydłużać lub skracać o dwukrotnie lub przejściami pośrednimi o 1/3. Każde pełne wydłużenie lub skrócenie to zmiana o 1EV. Czyli jeśli skrócę czas o połowę z 1/500s na 1/1000s, to zabieram 1EV światła. Jeśli wydłużę czas dwukrotnie np. z 1/60s na 1/30s to doświetlam o 1EV. Jak widzisz EV cały czas się pojawia i łączy przysłonę, czas naświetlania i ISO.

Poniżej grafika, jak wyglądają zmiany czasu naświetlania o 1EV od 30 sekund, aż do 1/8000 sekundy

czas naświetlania

Ostrość zdjęcia a czas naświetlania

Tutaj warto się zatrzymać na chwilę, bo to jest jedno z większych wyzwań dla początkujących fotografów – nieostre zdjęcia. Prosta zasada – im krótszy czas naświetlania, tym większa szansa na wyeliminowanie poruszenia aparatu podczas robienia zdjęć z ręki, a tym samym ostrzejsze zdjęcia. Gdy fotografujemy ze statywem, to wtedy oczywiście, dłuższe czasy naświetlania dadzą nam też ostre zdjęcia. I teraz tak, warto sobie wyćwiczyć mocny, dobry chwyt aparatu, dzięki temu będziemy mogli z czasem robić ostrzejsze zdjęcia na dłuższych czasach naświetlania.

Jest taka reguła w fotografii, ktora dotyczy robienia ostrych zdjęć z ręki. Jeżeli chcemy mieć pewność, że robimy ostre zdjęcia, to najdłuższy czas naświetlania powinien być w okolicach długości ogniskowej obiektywu. Brzmi trochę skomplikowanie, ale to bardzo prosta sprawa. Powiedzmy, że masz obiektyw 50mm, to znaczy, że możesz fotografować z czasem 1/50s i zdjęcia będą ostre, przy dłuższych czasach niż 1/50s rośnie szansa na poruszenie na zdjęciu. Niektóre obiektywy są wyposażone w stabilizację obrazu, dzięki niej fotograf może wydłużyć jeszcze bardziej czasy naświetlania i nadal mieć ostre zdjęcia, przyfotografowaniu z ręki.

Jak się ma czas naświetlania do przysłony?

Dosyć ważna sprawa, bo im większy otwór przysłony, tym krótsze czasy naświetlania będą potrzebne do prawidłwej ekspozycji. O tym jak mierzyć ekspozycję przeczytasz w tekście Co to jest EV . Dlatego przy robieniu zdjęć jesteśmy trochę uzależnieni od jakości naszych obiekytywów. Jasne, czy też szybkie obiektywy, dadzą nam krótsze czasy naświetlania w trudnych warunkach oświetleniowych, a tym samym też będzie większa szansa na ostre zdjęcia. Gdy już znajdziemy dobrą ekspozycję, to możemy tak manipulować czasami naświetlania i przysłonami, że za każdym razem będziemy mieli tak samo naświetlone zdjęcie, ale inaczej będziemy pokazywać ruch albo głębię ostrości. Poniżej grafika, jak zmieniając czasy naświetlania i przysłonę osiągniemy taką samą ekspozycję zdjęć. Samą przysłonę i czym ona jest opisałem w tym tekście.

Oczywiście to są tylko przykłady, każda sytuacja którą fotografujemy jest inna. Inne będą czasy w jasny, słoneczny dzień, inne zachmurzony, jeszcze inne pod wieczór. Zanim zrobimy zdjęcie, warto jest sprawdzić naszą ekspozycję i potem dobrać parametry, na których nam zależy. Zawsze jednak, będziemy w jakiś sposób ograniczeni, albo światłem, albo jakością sprzętu, albo ilością światła. Ale taka już jest natura bestii 🙂

Mam nadzieję, że ten krótki tekst o czasach naświetlania Ci się spodobał, jeśli tak to daj mi znać w komentarzu!

Przed nami kolejny tekst z tego cyklu, tym razem będziemy omawiać ISO.

Filip

Filip Kowalkowski Fotograf o mnie

Cześć!

Jestem Filip i dziele się tu swoją wiedzą o fotografii.  Na blogu znajdziesz praktyczne porady dotyczące błyskania, podstaw fotografii, retuszu, inspiracje i wywiady.

Chcesz być na bieżąco z nowymi wpisami? Zapisz się do darmowego newslettera.

Obserwuj mnie na Facebooku i Instagramie, tam również dzielę się wiedzą.

Newsletter

Książka o podstawach fotografii
Kategorie
Książka o podstawach fotografii
Przyśpiesz swoją drogę do lepszych zdjęć

W drodze do lepszych zdjęć to przewodnik fotograficzny dla osób, pragnącego poszerzyć swoją wiedzę o fotografii. Na 119 stronach znajdziesz same najważniejsze rzeczy. Dowiesz się m.in. jak prawidłowo uzyskać ekspozycję zdjęć, jak zapanować nad aparatem, czym kierować się w wyborze obiektywów, ale też jak rozwijać się jako artysta.

3 komentarze do „Zrozumieć czas naświetlania. Trzeci tekst o podstawowych parametrach w fotografii.

  1. Bardzo fajny i dobry artykuł, wiedza podana w pigułce lecz bardzo zrozumiale i prosto. Początkujący powinni dużo wynieść i zrozumieć podstawy fotografii .
    Czytam prawie wszystkie twoje blogowe teksty i jestem pod wrażeniem lekkości pisania, brawo rób to dalej
    pozdrawiam

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *